مد پایدار
طراحی پایدار ( مد پایدار)
درک مد پایدار
مد یکی از بزرگترین صنایع جهان است ، با این حال صنعت مد بعد از نفت یکی از آلوده ترین صنعت هاست.
مد نقش عمده ای در اقتصاد جهانی دارد که درآمد سالانه آن بالغ بر 1 تریلیون پوند است. این در حالی است که همچنین یکی از پر مصرف ترین صنایع در جهان است.
اگر شما هم در زمینه ی طراحی لباس فعالیت دارید پیشنهاد می کنیم تا با خواندن این مقاله با مد پایدار و اهمیت آن و هنرمندانی که از این مد حمایت می کنند، آشنا شوید.
مد پایدار چیست؟
مد پایدار امروزه موضوعی است که بسیار بحث برانگیز است و به طور فزاینده ای در رسانه ها و سمینارهای سراسر جهان پوشش داده می شود.
بیشتر شرکت های پوشاک در حال تغییر مدل های تجاری خود هستند و زنجیره های تأمین خود را بهبود می بخشند تا از تأثیرات کلی بر محیط زیست ، بهبود شرایط اجتماعی در کارخانجات و سایر موارد بکاهند.
با این حال ، برخی از برندهای مد اخیراً اعلام کرده اند که قصد دارند تا سال 2030 روند تولید خود را به حمایت از محیط زیست تغییر دهند. آیا فکر می کنید دستیابی به صنعت مد با ضایعات صفر امکان پذیر است؟
مفهوم پایدار ( sustainable) در طراحی، به پایداری و به عبارتی به حفظ منابع محیط زیست اشاره می کند و سبکی خاص از طراحی را ارائه می دهد که بر پایه ی مفاهیم اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی پایه گذاری شده است.
هدف اصلی مد پایدار این می باشد که پوشاک به نحوی تولید شده و در دسترس قرار گیرند که کمترین آسیب را به محیط زیست بزند.
اشکال اصلی مد پایدار
در ادامه با هفت شکل اصلی تولید مد پایدار آشنا می شوید که اولین نسخه در سال 2012 ایجاد شد و بعداً در سال 2016 بروزرسانی شد.
در حالت ایده آل ، تمام جنبه های هفت اصل پایدار باید برای هر پوشاک جدید تولید شده رعایت شود. از این رو هر پوشاک ابتدا باید به صورت تقاضا یا به صورت سفارشی تولید شود.
1-تقاضا و تولید سفارشی On demand & custom made))
یکی از مهم ترین اساس مد پایدار جلوگیری از تولید بی رویه لباس و پوشاک بدون نیاز به تقاضای اصلی مصرف کننده هست.
این مفهوم از تولید پوشاک و لباس تلاش می کند تا خرید و دسترسی به پوشاک هدفمند و به سمت تولید سفارشی پیش رود تا مصرف کنندگان در صورت عدم نیاز کالای نو خریداری نکنند.
از مهم ترین های نگرانی های این سبک، تبلیغات بیش از حد برندهای تولید کننده و از سوی دیگر فرهنگ غلط مصرف گرایی که بین افراد جامعه جا افتاده هست که هر روز به دنبال مد جدید هستند.
به عبارتی تولید هدفمندانه پوشاک طبق تقاضا و سفارشی می تواند این نگرانی را کمتر کند.
۲.سبز و پاک ( Green & clean)
این اصل از مد پایدار اشاره به روش تولید، به شیوه ای سازگارانه با محیط زیست تأکید می کند. و شامل مواد اولیه تولید محصول، روند تولید، بسته بندی محصول وغیره می شود.
به گونه ای هدفدمندانه که کمترین آسیب را به محیط زیست در روند تولید وارد کند.
۳.کیفیت بالا و طراحی بدون محدودیت زمان (High Quality & Timeless Design)
این اصل از مد پایدار کیفیت بالا در تولید لباس در تمام جنبه های طراحی، پارچه و دوخت لباس هدف می گیرد به طوریکه که گذر زمان و تغییر مد هیچ تاثیری روی آن نمی گذارد.
به عبارتی همیشه مد و به روز می باشد. از طرفی لباس های مصرف شده و از مد رفته آتش زده می شوند. و طراحی پایدار در تلاش هست تا با تولید طرح ها و الگوهای خاص و شیک ودر عین حال ساده همیشه به روز بمانید.
۴.عادلانه و اخلاقی ( Fair and Ethical)
همانطور که از اسم آن مشخص می باشد این اصل از مد پایدار علاوه بر اینکه حفظ محیط زیست و دفاع از حقوق حیوانات برایش مهم می باشد به هیچ عنوان قصد ندارد با فرهنگ سازی در کاهش خرید پوشاک، هزاران کسب وکاری که در این حوزه فعالیت می کنند را کساد کند.
این اصل تلاش می کند که به جایگاه صنایع دستی صدمه ای نزند.
۵.تعمیر، طراحی مجدد و بازیافت ( Repair& Upcycle Redesign)
این اصل از مد پایدار می گوید وقتی لباس ها کهنه و یا پاره می شوند یا قسمتی از آنها پوسیده می شوند بهتر هست توسط افراد متخصص در زمینه ی لباس مانند خیاطان تعمیر شود یا حتی گاهی اوقات نیاز به مراجعه به خیاط را ندارید و خودتان می توانید تعمیر کنید.
در مورد لباس هایی که قابل استفاده مجدد نیستند می توانید آنها را جمع آوری و به سازمانهای مخصوص بازیافت لباس دهید تا بازیافت کنند و مجددا طراحی روی این لباس ها صورت بگیرد.
همچنین اگر خلاق باشید می توانید با استفاده از ایده هایی از آنها دوباره استفاده کنید.
۶.اجاره، قرض و مبادله ( Swap &Rent, Loan)
این اصل به شما می گوید اگر لباسی را دوست ندارید یا دیگر اندازه ی شما نیست بهتر هست این لباس ها را اهدا کنید مثلا به مراکز خیریه اهدا کنید تا دیگران استفاده کنند.
یا می توانید بعضی از این لباس ها را اجاره دهید. مثلا لباس عروسیتان را بعد از عروسی می توانید اجاره دهید یا با قیمت کمتر بفروشید.
یا می توانید این لباس ها را با لباس هایی که دوست دارید مبادله کنید. طراحی پایدار در تلاش هست که با ایجاد چنین فرهنگی در بین مردم پوشاک کمتری تولید کنند.
۷.دست دوم و با ارزش ( Secondhand & Vintage)
این اصل تقریبا مرتبط با مفهوم قبلی هست، اما بیشتر به خرید و فروش لباس هایِ قدیمیِ با کیفیت بالا و با ارزش به صورت دست دوم تاکید می کند.
موانعی در مسیر حرکت به سمت طراحی پایدار
از آنجاییکه که شرکت ها و سازمانهای فعال درحوزه ی مد و فشن هیچ دستوالعمل استانداری را دریافت نکرده اند نمی توان از این هفت اصول یا به عبارتی مد پایدار انتظارات خارق العاده ای داشت.
از طرفی دیگر کلمه ی مد به معنای تغییر سریع سبک زندگی و جایگزینی قدیمی با جدید هست که با ویژگی های مد پایدار در تضاد هست. به عبارتی دیگر “مد” شما را تشویق می کند که به روز باشید و این به روز بودن ملزم خرید لباس های بیشتر می باشد درحالیکه ” مد پایدار” به معنای به حداقل رساندن مصرف تا حد ضرورت هست.
سوال اینجاست آیا اصول هفتگانه ی مد پایدار قابل اجرا هستند؟
ایده آل ترین حالت این هست تمام این اصول هفتگانه هم از طرف تولید کننده و هم مصرف کننده باید رعایت گردد. درصورتیکه اجرای همه ی این اصول باهم امری سخت می باشد.
اما اگر هر یک از افراد جامعه سعی کنند این اصول را در زندگی خود اجرا کنند و به فرزندان خود آموزش دهند در نتیجه هم کیفیت زندگی خود را بالا می برند و هم به محیط زیست کمک می کنند.
نحوه بررسی برند مورد علاقه تان با استاندارهای مد پایدار
به کمک سازمانی به اسم The green carpet challenge)) می توانید برندها را در پایبندی به حفظ محیط زیست رتبه بندی نمایید. از طریق وارد شدن به سایت ww.rankabrand.org و رفتن به منوی مد و پوشاک ، اسم برند مورد نظر خود را وارد کرده و چک کنید.
در این وب سایت برندها در گروههای A تا E رتبه بندی شده اند.
رتبه ی A برندهایی می باشد که بر اساس اصول مد پایدار به سطح ایده آلی رسیده اند و مابقی برندها هرچه به سمت E می روند رتبه ی آنها از نظر اصول مد پایدار پایین می آید.
به عنوان مثال در تصویر زیر به برندهای معروف که با رنگ سبز علامت زده شده اند دقت کنید، برند شنل و دیور از نظر استراتژی پایداری در سطح E و ضعیف تر از بقیه عمل کرده اند و برند منگو در سطح پایین D و برند زارا در سطح پایین C قرار گرفته اند.
هنرمندانی که از مد پایدار استفاده می کنند:
1- Emma Watson
2- Pharrell Williams
3- Olivia Wilde
4- Jessica Alba
5- Lauren Bush Lauren
6- Stella McCartney
7- Lauren Conrad
8- Livia Firth
9- Will.i.am
10- Rosario Dawson
ما می توانیم با هر اقدام ، آینده این تجارت را تغییر دهیم ، جایی که پایداری نه تنها گزینه ای برای گروه خاصی از افراد خواهد بود ، بلکه در دسترس همگان خواهد بود.
آنجا که تقاضا وجود دارد ، عرضه وجود دارد و هرچه تقاضا بیشتر آگاهی افراد نیز بیشتر می شود.