ابزارهای حرفه‌ای نگارگری و تذهیب؛ از قلم‌مو تا رنگ معدنی

ابزارهای حرفه‌ای نگارگری و تذهیب چه چیزهایی هستند؟ ممکن است این سوال در ذهن شما به وجود آمده باشد و قصد داشته باشید با این ابزارها آشنا شوید. هنر نگارگری و تذهیب ریشه دیرینه در ایران دارد و امروزه، محبوبیت بسیاری را میان هنرمندان پیدا کرده است. ابزارهای حرفه‌ای نگارگری و تذهیب شامل قلم‌موهای خاص و حرفه‌ای، رنگ‌های معدنی، مرکب و … هستند که آشنایی با آن‌ها برای افرادی که در این هنرها فعالیت دارند، ضروری است. در ادامه، با آموزشگاه طرحستان همراه باشید تا با انواع ابزارهای نگارگری و تذهیب یا همان مواد اولیه هنر ایرانی آشنا شویم.

نگاهی به دو هنر نگارگری و تذهیب

تذهیب و نگارگری دو هنر دیرینه هستند که در فرهنگ و تاریخ ایران اهمیت بسیاری دارند. هر یک از این هنرها، ویژگی‌های مختص به خود را دارد و از گذشته تا کنون، آثار فوق‌العاده‌ای با استفاده از آن‌ها خلق شده‌اند. طبق منابع و تاریخ، در دوران پیش از اسلام، هنر تذهیب برای آراستن حاشیه‌ صفحات یا سرلوحه‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت و با نقوش طلایی و رنگی صفحات زیبایی خلق می‌شدند. پس از آن، از هنر نگارگری برای ایجاد تصاویر خلاقانه و کوچک با جزئیات دقیق، مورد توجه قرار گرفت. این دو هنر با ورود اسلام به ایران رشد چشمگیری پیدا کردند و در انواع نسخ خطی، قرآن‌ها، متون ادبی، متون تاریخی و تابلو‌های دیواری به چشم می‌خورند. امروزه، آموزش نگارگری مدرن و تذهیب انواع کتب مورد توجه هنرمندان معاصر نیز قرار گرفته است و با ترکیب تکنیک‌های سنتی به همراه تکنیک‌های جدید و دیجیتال، آثار جذابی خلق شده است.

ابزارهای حرفه ای در نگارگری و تذهیب

ابزارها، بخش اصلی در نگارگری و تذهیب هستند تا بتوان آثار چشم‌نوازی را خلق کرد. هر کدام از این ابزارها، ویژگی‌ها و خصوصیات مختص به خود را دارند و هنرمندان نگاری یا تذهیب باید با نحوه کار ابزارها و تکنیک‌های استفاده از آن‌ها آشنا باشند. ابزارهای دو هنر نگارگری و تذهیب شباهت‌های بسیاری با یکدیگر دارند، اما در استفاده متفاوت هستند. این ابزارها شامل موارد زیر می‌باشند:

قلم‌موهای مخصوص نگارگری‌ و تذهیب

یکی از اصلی‌ترین ابزارها در هنرهای نگارگری و تذهیب، قلم‌مو است. از قلم‌مو برای ایجاد خطوط، رنگ‌آمیزی و ترسیم جزئیات اثر استفاده می‌شود.

قلم‌مو در نگارگری:

قلم‌موها از ابزارهای ضروری در نگارگری می‌باشند که بسیار نازک هستند و نوک باریکی دارند تا بتوان طرح‌هایی از جمله چهره، طبیعت و عناصر داستانی را ترسیم کرد. از قلم‌موهای بزرگ‌تر نیز برای رنگ‌آمیزی طرح استفاده می‌شود.

قلم‌مو در تذهیب:

در هنر تذهیب، قلم‌مو‌ها کمی ضخیم‌تر و بزرگ‌تر هستند تا بتوان رنگ‌های غلیظ یا ورق طلا را نگه داشت. نوک قلم‌ها نیز طوری است که بتوان خطوط هندسی، گل‌ها و حاشیه‌ها را ترسیم کرد. در تذهیب، بر درخشش و زیبایی طرح با استفاده از قلم‌موها توجه ویژه‌ای می‌شود.

مرکب در نگارگری و تذهیب

مرکب از جمله ابزارهای کاربردی و مهم در هنرهای نگارگری و تذهیب به شمار می‌رود. از این ابزار برای قاب‌بندی، ایجاد خطوط و وضوح عناصر استفاده می‌شود.

مرکب در نگارگری:

در هنر نگارگری، از مرکب برای کشیدن خطوط ریز مانند جزئیات چهره یا آماده‌سازی طرح پیش از رنگ‌آمیزی استفاده می‌شود. به عبارت دیگر، هنرمندان با استفاده از مرکب خطوط راهنمایی ایجاد می‌کنند تا طرح را به طور منظم رنگ‌آمیزی کنند.

مرکب در تذهیب:

در هنر تذهیب، از مرکب برای ایجاد خطوط تزئینی، قاب‌بندی حاشیه‌های طرح یا سرلوحه‌ها استفاده می‌شود. هنرمندان تذهیب باید دقت بسیاری هنگام استفاده از این ابزار داشته باشند. زیرا خطوطی که با مرکب ایجاد می‌شوند باید صاف و با وضوح بالا باشند تا نقوش جلوه زیبایی پیدا کند.

ورق طلا و نقره

ورق طلا و نقره از گذشته مورد توجه هنرمندان قرار گرفته است. این ابزار بیشتر برای افزایش جلوه و جذابیت آثار مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌توان آثار لوکسی را با استفاده از آن خلق کرد.

ورق طلا و نقره در تذهیب:

استفاده از ورق طلا و نقره در تذهیب رایج است و از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. این ابزار برای تزیین حاشیه‌ها، خطوط اصلی و سرلوحه‌ها استفاده می‌شود. هنرمندان باید با تکنیک‌های استفاده از ورق طلا آشنا باشند و به مهارت‌های چسباندن آن مسلط شوند.

ورق طلا و نقره در نگارگری:

استفاده از ورق طلا و نقره در نگارگری محدودیت بسیاری دارد. به عنوان مثال، از این ورق‌ها برای برجسته‌تر کردن بخش‌های خاص و عناصر مهم استفاده می‌شود. در هنر نگارگری بیشتر بر انتقال داستان تمرکز دارند و استفاده از ورق طلا محدود است.

رنگ‌ها در نگارگری و تذهیب

رنگ‌ها بخش مهمی از هنرهای نگارگری و تذهیب هستند و از گذشته مورد توجه هنرمندان قرار گرفته‌اند. از رنگ‌های طبیعی تا رنگ‌های صنعتی، در این دو هنر استفاده می‌شود تا جلوه خاصی به آثار داده شود.

رنگ‌ها در نگارگری:

هنرمندان نگارگری از انواع رنگ‌های معدنی و طبیعی برای ایجاد آثار خود استفاده می‌کنند. این رنگ‌ها طبق گسترده‌ای دارند و برای ایجاد سایه‌روشن، عمق و واقع‌گرایی کاربرد دارد. ترکیب دقیق رنگ‌ها و هنر رنگ‌شناسی اهمیت بسیاری در این هنر دارد.

رنگ‌ها در تذهیب:

طیف رنگ‌ها در تذهیب نسبت به نگارگری محدودتر است. در تذهیب، رنگ‌های سنتی شامل طلایی، لاکی، لاجوردی و رنگ‌های معدنی ساده هستند. از این رنگ‌ها برای پر کردن حاشیه‌ها، خطوط و سرلوحه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند و با ورق طلا ترکیب می‌شوند.

کاغذ مناسب برای تذهیب و نگارگری

کاغذها سطحی هستند که برای انجام هنر نگارگری یا تذهیب مورد استفاده قرار می‌گیرند. این کاغذها آهار شده هستند تا سطحی صیقلی ایجاد شود. اما انتخاب کاغذ در این دو هنر متفاوت است.

کاغذ در هنر تذهیب:

همان‌طور که گفتیم، رنگ‌های انتخابی در هنر تذهیب، بیشتر طلایی و لاجوردی هستند. از این رو، انتخاب کاغذ نیز تیره‌تر است تا این رنگ‌ها جلوه بیشتری پیدا کنند.

کاغذ در نگارگری:

در هنر نگارگری از کاغذهای سفید، براق و صاف استفاده می‌شود. دلیل این کار جلوه و شفافیت بیشتر رنگ‌ها روی زمینه سفید است.

خط‌ کش و پرگار

یکی دیگر از ابزارهای حرفه‌ای نگارگری و تذهیب، خط کش و پرگار است. از این ابزارها برای رسم خطوط صاف، نقوش هندسی و دایره استفاده می‌شود.

خط کش و پرگار در تذهیب:

خط کش و پرگار از تجهیزات مهم در تذهیب است و به عنوان یک ابزار اصلی شناخته می‌شود. هنرمندان با استفاده از این ابزارها انواع نقوش مانند هندسی و اسلیمی را ترسیم می‌کنند.

خط کش و پرگار در تذهیب:

برخلاف تذهیب، استفاده از خط کش یا پرگار در نگارگری محدود است. هنرمندان معمولا برای طراحی قاب یا کشیدن حاشیه برای آثار خود از این ابزار استفاده می‌کنند.

دوره‌های آموزشی نگارگری و تذهیب آموزشگاه طرحستان

آموزشگاه طرحستان دوره‌های آموزش تذهیب و نگارگری را به صورت حرفه‌ای از مقدماتی تا حرفه‌ای برگزار می‌کند. هنرجویان در این دوره‌ها با تمامی اصول و تکنیک‌های این هنرها آشنا می‌شوند و می‌توانند پس از آن وارد بازار کار شوند. علاقه‌مندان به هنر تذهیب، نگارگری و حتی خوش‌نویسی می‌توانند در دوره‌های آموزشی طرحستان ثبت نام کنند. مزایای این کلاس‌ها این است که شما با هر تجربه از مقدماتی تا حرفه‌ای، می‌توانید در این دوره‌ها شرکت کنید و پس از اتمام دوره، مدرک معتبر آموزشگاه طرحستان را دریافت نمایید. جهت کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما تماس بگیرید و از مشاوره رایگان بهره‌مند شوید.

کلام آخر

ابزارهای حرفه‌ای نگارگری و تذهیب در نگاه اول ساده به نظر می‌رسند، اما این ابزارها نقش حیاتی را در خلق آثار جذاب ایفا می‌کنند. در این مقاله از آموزشگاه طرحستان با انواع ابزارهای نگارگری و تذهیب و تفاوت آن‌ها در این دو هنر آشنا شدیم. اگر علاقه‌مند به شرکت در دوره‌های این هنرهای سنتی هستید، می‌توانید تنها با یک تماس در این دوره‌ها ثبت نام کنید و وارد هنر اصلی ایرانی شوید.