تقارن در معماری و طراحی داخلی
تقارن در معماری و طراحی داخلی به عنوان یک اصل بنیادی شناخته می‌شود و نقش مهمی در ایجاد هارمونی و زیبایی دارد. این مفهوم اهمیت بسیاری در طراحی داخلی فضاهای کلاسیک و مدرن دارد و حس ثبات را به محیط القا می‌کند. تقارن از موثرترین و کاربردی‌ترین روش‌های ایجاد هماهنگی در فضاهای مختلف است و جذابیت فضا را افزایش می‌دهد. در این مقاله از آموزشگاه طرحستان، با تقارن در معماری و اهمیت آن آشنا خواهیم شد.
تقارن در معماری و طراحی داخلی چیست؟
تقارن یا (Symmetry) از دوره باستان به عنوان یک اصل اساسی در معماری و طراحی داخلی به شمار می‌رود. تقارن برای نخستین‌بار در تمدن‌های بین‌النهرین و مصر باستان دیده شد. معبد کارناک مصر یکی از نمونه‌های تقارن در گذشته است. در کشور ایران نیز استفاده از تقارن در معماری هخامنشی و ساسانی به چشم می‌خورد و در آموزشگاه طراحی داخلی به آن پرداخته می‌شود. منظور از تقارن در معماری، توزیع منظم و متوازن اجزا و عناصر در دو طرف یا نقطه مرکزی است. این ویژگی در طراحی داخلی باعث ایجاد هماهنگی، تعادل و نظم در فضاهای مختلف شده است. تقارن را می‌توان علاوه بر یک اصل تعادل، به عنوان یک عنصر زیبایی‌شناسی فضا در نظر گرفت. معمولا از این عنصر در سقف‌ها، ستون‌ها، درب‌ها، پنجره‌ها و اجزای دیگر سازه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع تقارن در معماری
در طراحی و معماری، انواع مختلفی از تقارن وجود دارد و هر کدام از آن‌ها ویژگی‌های خاص خود را شامل می‌شوند. در آموزش طراحی داخلی، آشنایی با انواع تقارن و کاربردهای آن‌ها برای هنرجویان ضروری است. در ادامه، با انواع تقارن در معماری آشنا خواهیم شد. هر کدام از انواع تقارن، در ایجاد تعادل بصری و زیبایی فضاها نقش کلیدی ایفا می‌کنند.
تقارن محوری
تقارن محوری یا (Axial Symmetry) دو طرف یک محور کاملا مشابه یکدیگر هستند. یک خط از مرکز طراحی کشیده شده است و دو طرف این خط دارای طراحی کاملا مشابهی است. از این نوع تقارن در طراحی معابد و ساختمان‌های بزرگ استفاده می‌شود و جذابیت خاصی دارد.
تقارن چرخشی
منظور از تقارن چرخشی یا (Rotational Symmetry) این است که یک عنصر در طراحی، حول یک محور یا نقطه بچرخد. این باعث می‌شود همچنان در همان شکل نخستین خود باقی بماند. تقارن چرخشی در طراحی گنبدها، باغ‌ها و بناهای دایره‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تقارن انعکاسی
تقارن انعکاسی یا (Reflectional Symmetry) به عنوان تقارن آیینه‌ای نیز شناخته می‌شود. در این نوع تقارن، نیمی از یک ساختار و طرح، دقیقا به صورت آیینه در نیمه دیگر آن انعکاس پیدا می‌کند. این ساختار در ساختمان‌ها، فضاهای داخلی و کاخ‌ها کاربرد گسترده‌ای دارد.
تقارن انتقالی
تقارن انتقالی یا (Translational Symmetry) تقارنی است که یک طرح یا عنصر به طور متوالی و مداوم در فضا منتقل می‌شود. این انتقال بدون تغییر در اندازه و شکل است و طرح مجدد تکرار می‌شود. تقارن انتقالی در طراحی پارچه‌ها، نوارها و پنجره‌ها کاربرد دارد.
کاربرد تقارن در معماری
تقارن برای ایجاد هماهنگی در فضاهای داخلی و نمای ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و به عنوان اصول کلیدی در طراحی داخلی مورد توجه طراحان قرار گرفته است. تقارن علاوه بر ایجاد هماهنگی، کاربردهای دیگری نیز دارد. این کاربردها شامل موارد زیر هستند:
تقویت زیبایی فضا
یکی از کاربردهای تقارن در معماری و طراحی داخلی، زیباسازی فضاهای مختلف و ایجاد هارمونی است. با بهره‌گیری از این اصل، می‌توان عناصر مختلف را به صورت متقارن در فضا قرار دهید و فضای زیبایی را خلق کنید.
ایجاد تعادل بصری
تقارن در طراحی داخلی باعث ایجاد تعادل می‌شود. امروزه، در بخش‌های مختلف فضاها از جمله چیدمان مبلمان، درب‌ها، پنجره‌ها و نورپردازی نیز از تقارن بهره می‌گیرند. این باعث ایجاد تعادل و جذابیت فوق‌العاده در فضاهای مختلف می‌شود.
کمک به افزایش حس آرامش و نظم
تقارن یکی از اصولی است که به ایجاد نظم و ترتیب در فضاهای مختلف اداری یا خصوصی کمک می‌کند. معمولا در فضاهایی که نیازمند ایجاد جو آرامش‌بخش هستند، از تقارن و اصول آن پیروی می‌شود.
خلق نقطه کانونی
یکی دیگر از کاربردهای تقارن در طراحی و معماری، ایجاد نقطه کانونی در فضا است. با قرار دادن یک شی یا عنصر در مرکز و چیدمان متقارن عناصر در اطراف آن، می‌توانید یک نقطه جذاب که نگاه‌ها را به خود جلب می‌کند، ایجاد کنید.
استفاده در فضاهای مختلف
تقارن در فضاهای مختلف کاربرد دارد و از اتاق‌های کوچک تا فضاهای خیلی بزرگ می‌توان از آن بهره گرفت. در فضاهای کوچک، حس دل‌بازی فضا و در فضاهای بزرگ ایجاد حس انسجام با استفاده از تقارن امکان‌پذیر است.
طراحی نمای ساختمان
یکی دیگر از کاربردهای گسترده تقارن، در نمای ساختمان‌ها و سازه‌های مختلف است. در بناهای تاریخی مانند کاخ‌های رنسانس و معابد یونانی از این تقارن برای جذابیت نما استفاده کرده‌اند. امروزه، در طراحی ساختمان‌های مدرن نیز از این اصول پیروی می‌کنند تا نمای متعادل و زیبایی را ایجاد نمایند.
نمونه‌های تقارن در بناهای ایرانی
در معماری‌های ایرانی، تقارن از گذشته مورد توجه قرار کرده و تا دوره معاصر نیز تقارن یک اصل اساسی در معماری ایرانی به شمار می‌رود. چند نمونه از بناهای ایرانی با پیروی از اصول تقارن را در ادامه معرفی می‌کنیم.
- مسجد امام در میدان نقشه جهان اصفهان از بهترین نمونه‌های تقارن در معماری ایرانی اسلامی است. انواع مختلف تقارن در ایوان‌ها، گنبد مرکزی، درب‌ها و پنجره‌ها به چشم می‌خورد.
- معبد آناهیتا متعلق به دوره ساسانیان است و از تقارن محوری استفاده کرده است. این تقارن در ستون‌ها و دروازه‌ها وجود دارد.
- عمارت ارم شیراز نیز در اتاق‌ها، ورودی‌ها و باغ‌های خود دارای تقارن محوری است.
- کاخ گلستان تهران نمونه‌ای از تقارن انعکاسی است. تقارن در ساختمان‌ها، محوطه‌ها و ایوان‌های این کاخ به چشم می‌خورد.
دوره جامع آموزش طراحی داخلی آموزشگاه طرحستان
اگر علاقه‌مند به طراحی داخلی هستید، آموزشگاه طرحستان دوره جامع آموزش طراحی داخلی را به صورت حضوری و آنلاین برگزار می‌کند. این دوره شامل 135 ساعت آموزش حرفه‌ای دکوراسیون و چیدمان در طراحی داخلی، نقشه‌کشی، طراحی سه‌بعدی، شیت‌بندی، پتینه‌کاری، متر برآورد، مدیریت پروژه و استانداردسازی فضا می‌باشد. هنرجویان پس از اتمام دوره مدرک معتبر آموزشگاه طرحستان را دریافت کرده و می‌توانند وارد بازار کار رشته مربوطه شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این دوره یا سایر دوره‌ها می‌توانید با کارشناسان طرحستان تماس بگیرید.
تقارن در
کلام آخر
تقارن از اصول پایه در معماری و طراحی داخلی است و برای ایجاد تعادل و هماهنگی در فضاهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. آشنایی با انواع تقارن و کاربردهای آن کمک می‌کند تا فضاهای خلاقانه، کارآمد و آرامش‌بخش ایجاد کنید. در این مقاله از آموزشگاه طرحستان با تقارن و انواع آن آشنا شدیم. اگر به رشته طراحی داخلی علاقه‌مند هستید، می‌توانید به صورت رایگان مشاوره شوید و در دوره مورد نظر خود ثبت نام کنید. تماس با آموزشگاه و مشاوره رایگان است و هزینه‌ای از شما دریافت نخواهد شد.
ممکن است همچنین دوست داشته باشید
اشتباهات رایج در دکوراسیون داخلی منزل
سبک جپندی در دکوراسیون داخلی
