تایپوگرافی چیست؟

کاربرد تایپوگرافی در گرافیک

تایپوگرافی چیست؟

به هنر و فن چیدمان حروف برای رسیدن به یک زبان تصویری و نمایش متن زیبا تایپوگرافی می گویند. تایپوگرافی شاخه ای ازگرافیک است و در طراحی گرافیک و رسانه های چاپی و تصویری و… کاربرد دارد. در تایپوگرافی طراح تلاش میکند با تغییر نوع فونت ، فاصله حروف ، شکل حروف ، رنگ حروف ، چیدمان و ترکیب بندی و … تایپوگرافی را بوجود آورد. بخشی از دوره آموزش گرافیک مربوط به تایپوگرافی و تکنیک های موجود در آن است.

تاریخچه تایپوگرافی

تاریخچه تایپوگرافی به قرن سیزدهم میلادی بر می گردد زمانیکه اروپاییان قرون وسطی از قالب های سفالی تک حروف برای ساختن نوشته های روی دیوار استفاده می کردند. و بعد از آن هم ماشین چاپ در قرن پانزدهم توسط یوهانس گوتنبرگ اختراع شد.و برای زیبا و لطیف نشان دادن کلمات چاپی که خشک به نظر می رسیدند هنر تایپوگرافی ابداع شد.
تایپوگرافی مدرن توسط باهاوس و تیش هولد در اواخر قرن نوزدهم میلادی مطرح شد. باهاوس با حروف نگاری جدید، اصول و قواعد صفحه آرایی را در هم شکست و عناصر تزئینی و ترکیب بندی متقارن را کنار گذاشت و به جای یک صفحه کلاسیک، از انواع حروف دست ساخته بدون پایه با خطوط زمینه کلفت سیاه و قرمز جهت در هم شکستن صفحه و تقسیم آن به اجزای پراکنده استفاده کرد تا به این وسیله نگاه بیننده را در کنترل بگیرد.
کشور ایران پیشینه ای قوی و کهن در زمینه کار با خط و خوشنویسی دارد. هنرمندان ایرانی هم در طی سال ها تاریخ خوشنویسی ثابت کرده اند که خط را می شناسند و چطور باید آنرا زیبا جلوه دهند.
تایپوگرافی مدرن در ایران از دهه ۴۰ و ۵۰ با کوشش های فراوان طراحان گرافیک نظیر استادان مرتضی مـمیز، رضا عابدینی، مسعود نجابتی و… که آثاری قابل توجه در سطح جهانی از خود به جا گذاشته است، باعث الهام و ایجاد انگیزه در بسیاری از طراحان گرافیک تاکنون شده اند و تایپوگرافی را رواج داده اند .

تفاوت تایپوگرافی با خوشنویسی و طراحی فونت

خوشنویسی بیشتر بر زیبایی تمرکز دارد و ممکن است خوانایی آن مشکل باشد و متن نامفهوم باشد. ولی تایپوگرافی بر خوانایی بیشتر همراه با زیبایی تاکید دارد .
طراحی حروف یعنی الفبایی را طراحی کنیم که قابلیت تایپ در حالت های گوناگون را داشته باشد . اما هدف تایپوگرافی این است که با آسان ترین و خواناترین شکل ، مفهوم خود را به همراه زیبایی ، و نوآوری انتقال دهد.

کاربرد تایپوگرافی

تایپوگرافی در طراحی گرافیک ( لوگو، پوستر ، بیلبورد ، جلد کتاب ) ساخت تیتراژ و عناوین فیلم ، روزنامه‌ها و نشریات، تلویزیون ، صفحات وب ، تبلیغات تجاری ، بسته‌بندی کالاها ، تابلو و ویترین فروشگاه‌ها ، حتی معماری و آرایش فضا و طراحی پارک‌ها ، اشیای پیرامون ، لوازم شخصی ، البسه و… کاربرد دارد . تایپوگرافی با خطاطی و خوش نویسی تفاوت دارد ، هر چند طراح تایپوگرافی می تواند از خطاطی و خوش نویسی در تایپوگرافی استفاده کند.
مثلا در طراحی گرافیک تکنیک تایپوگرافی در طراحی پوستر کاربرد بسیار زیادی دارد، به طوری که ایده و طرح نهایی با حروف پیاده سازی می شود.
تایپوگرافی به جز گرافیک ‌در نقاشی نیز کاربرد دارد و چه بسا نقاشان در برخی موارد بهتر از این فرم ها بهره گرفتند هنرمندانی همچون حسین زنده رودی که یکی از به وجود آورندگان مکتب «سقاخانه» است، از تایپوگرافی به خوبی در نقاشی استفاده کرده است.

نکاتی که باید در تایپوگرافی به آن توجه کرد

نوع فونت

یکی از مهم ترین نکاتی که در زیبایی کار شما تاثیر می گذارد نوع و شکل فونت است که باید بر اساس موضوع و نوع کاری که برای آن تایپوگرافی انجام می دهید انتخاب شود. مثلا در طراحی حروف و تایپوگرافی نکته حائز اهمیت هماهنگی وجه مفهومی و موضوعی با وجه تصویری نوشتار است. به ‌طوری که فونت‌ های اسناد رسمی و اداری حالتی رسمی و موقر دارند و برای طراحی لوگوتایپ‌هایی با این منظور استفاده از خوشنویسی و حروف فارسی که القا کننده‌ی اصالت و رسمیت است مناسب است.
فونت‌ های ضخیم القا کننده‌ی حسی از استحکام و قدرت هستند در حالی‌که فونت‌ های کج و شیب دار سرعت و حرکت را القا می‌کنند.

اندازه فونت

در تایپوگرافی و زیبایی کار اهمیت زیادی دارد Bold, Italic, light اندازه فونت و حالت آن
و قسمتی از متن را بزرگتر، کوچکتر، ضخیم تر و کج تر نشان می دهد.

فاصله بین حروف و خطوط

رعایت کردن فاصله بین حروف و خطوط از نکاتی است که بسیار بر زیبایی کار تاثیر می گذارد . فاصله بین حروف نباید آنقدر کم باشد که بیش از اندازه به هم چسبیده باشند و خوانایی را با مشکل مواجه کنند یا اینکه نباید فاصله به قدری زیاد باشد که فونت حالت معمول خود را از دست بدهد و جلوه خوبی نداشته باشد. همین موضوع برای فاصله ی بین خط ها نیز باید رعایت شود، مثلا اگر در خط فارسی خطوط بیش از اندازه به هم نزدیک شوند با توجه به خاصیت های خط فارسی از جمله وجود نقطه ها، سرکش ها و شاید استفاده از فتحه و کسره ، این عناصر می توانند با هم تداخل داشته باشند و علاوه بر ناخوانایی که به وجود می آورند، زیبایی کار شما را هم به شدت از بین ببرند.

رنگ فونت

رنگ ها عناصر مهمی در طراحی گرافیک هستند و استفاده از رنگ ها در تایپوگرافی زیبایی زیادی به کار می بخشد.

چیدمان فونت

چیدمان فونت و ترکیب بندی در تایپوگرافی و زیبایی اثر اهمیت خیلی زیادی دارد و باید با توجه به موضوع، نوع فونت ، اندازه و … بهترین و خلاقانه ترین چیدمان را با الهام از آثار مختلف و تصاویر و … انجام دهیم.

رنگ و کنتراست

رنگ فونت باید با پس‌ زمینه کنتراست مناسبی داشته باشد هر قدر این کنتراست بیشتر باشد خواندن راحت‌تر است و حروف جلوه بهتری دارند.

ایده پردازی

ایده پردازی و خلاقیت در زیبایی کار بی نهایت تاثیر دارد که می تواند با الهام از آثار مختلف ، اشکال ، تصاویر و… باشد.
انتخاب صحیح انواع قلم های دستی و نرم افزاری برای طراحی شکل های مختلف حروف و توجه به اجزای غیر الفبایی قلم مثل علائم نقطه گذاری و…

اهداف تایپوگرافی

• • کمک کردن به درک هرچه بهتر و بیشتر نوشته ها
  • ثبت نوشته و موضوع در ذهن مخاطب
  • برانگیزی کنجکاوی مخاطب در جهت درک ظرفیت‌های بصری نوشتار و عینی و آشکار کردن نوشته ها

تکنیک های تایپوگرافی در دوره آموزش گرافیک در آموزشگاه طرحستان بصورت جامع و کامل آموزش داده می شود.